Program "Czyste Powietrze" oferuje szeroki zakres wsparcia finansowego dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą zmodernizować swoje systemy grzewcze na bardziej ekologiczne. Wysokość dotacji zależy od kilku czynników, w tym od rodzaju inwestycji oraz od spełnienia kryteriów efektywności energetycznej.

Dotacje na pompy ciepła

Program wspiera instalacje pomp ciepła, które są uznawane za jedno z najbardziej efektywnych źródeł ogrzewania. Dofinansowanie może pokryć od 40% do 100% kosztów kwalifikowanych. Kwota dofinansowania różni się w zależności od rodzaju montowanej pompy i poziomu dofinansowania, na jaki kwalifikuje się właściciel nieruchomości.

Dotacje na fotowoltaikę 

W ramach programu przy wymianie źródła ciepła np. na pompę ciepła, można otrzymać dofinansowanie na instalację paneli słonecznych, które zmniejszają zależność od konwencjonalnych źródeł energii i przyczyniają się do redukcji emisji CO2. Wysokość dotacji na instalację fotowoltaiki może sięgać do sięgać od 40% do 100% kosztów kwalifikowanych. Maksymalna kwota dofinansowania do 15 000 zł. 

Wsparcie dla osób o niższych dochodach

Program "Czyste Powietrze" oferuje również specjalne wsparcie dla gospodarstw domowych o niższych dochodach, co może znacznie zwiększyć procent pokrycia kosztów kwalifikowanych.

Program Czyste Powietrze w roku 2024

W ostatnim czasie program rządowy "Czyste Powietrze" przeszedł szereg modyfikacji, które ułatwiły proces aplikacyjny, obniżyły kryteria dochodowe uprawniające do uzyskania wsparcia finansowego oraz zredukowały czas oczekiwania na decyzję. Od niedawna wprowadzono także możliwość otrzymania prefinansowania, co oznacza wypłatę środków jeszcze przed rozpoczęciem instalacji. Do tej pory wprowadzone usprawnienia obejmują zwiększenie kwot dofinansowania, podniesienie limitów dochodowych, skrócenie czasu oczekiwania na dotację oraz, w przypadku kompleksowej termomodernizacji, wymóg przeprowadzenia audytu energetycznego. Dodatkowo, program umożliwia złożenie dwóch wniosków. W kwietniu 2024 roku zaszły kolejne zmiany, takie jak:

Nowe wymagania dotyczące pomp ciepła 

Od 22 kwietnia 2024 roku wprowadzone zostały ostrzejsze kryteria dotyczące urządzeń grzewczych, które kwalifikują się do dofinansowania. Do finansowania dopuszczone będą tylko urządzenia z listy zielonych urządzeń i materiałów ZUM, spełniające normy emisyjne i efektywności energetycznej. To ma chronić beneficjentów przed inwestycjami w urządzenia o niskiej jakości i wysokich kosztach eksploatacji.

Zasady dla wnioskodawców

 Zasady te pozwalają na dwa różne scenariusze:

• Wniosek złożony od 22.04 do 13.06 – uprawnia do otrzymania dotacji na urządzenia nieobjęte listą ZUM, o ile zakup zostanie udowodniony do 13.06;
• Wniosek złożony od 22.04 i dowód zakupu urządzenia po 14.06 – uprawnia do dotacji tylko na urządzenia z listy ZUM.

Zasady dotyczące prefinansowania w programie czyste powietrze 

Prefinansowanie w ramach programu "Czyste Powietrze" oznacza wypłatę części dotacji jako zaliczkę na rachunek bankowy wykonawcy. Pozostałą kwotę można wypłacić wykonawcy lub beneficjentowi po opłaceniu faktury.

Kluczowe informacje o prefinansowaniu:

• Wysokość zaliczki: Może wynosić maksymalnie 50% dotacji przyznanej na konkretny zakres przedsięwzięcia, przy czym suma wszystkich zaliczek nie może przekroczyć 50% całkowitej kwoty dotacji na projekt.
• Wypłata pozostałej części dotacji: Następuje po realizacji umowy z wykonawcą i złożeniu przez beneficjenta wniosku o płatność.
• Termin realizacji projektu: 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.
• Ocena wniosków: Odbywa się w ciągu 14 dni kalendarzowych od złożenia wniosku; uzupełnienia wniosku – 10 dni roboczych.
• Warunki wypłaty zaliczki: Beneficjent musi przedłożyć umowy z wykonawcą na realizację przedsięwzięcia, zgodnie z warunkami programu.
• Potwierdzenie wkładu własnego: Beneficjent musi udowodnić opłacenie wkładu własnego na realizację projektu.

Wypłata zaliczki następuje w ciągu 14 dni od zawarcia umowy o dofinansowanie, chyba że projekt nie rozpoczął się; wówczas zaliczka jest wypłacana 14 dni przed planowanym startem prac. Wybór wykonawcy leży w gestii beneficjenta, który ponosi za to odpowiedzialność.

Wnioski składane przez pełnomocników 

W przypadku składania wniosku o dotację przez pełnomocnika, konieczne jest dostarczenie pełnomocnictwa z podpisem własnoręcznym wnioskodawcy, poświadczonym przez notariusza.

Okres trwania programu

Program "Czyste Powietrze" będzie przeprowadzany w okresie od 2018 do 2029 roku. Oto szczegółowy harmonogram działań:

• Umowy będą podpisywane najpóźniej do 31 grudnia 2027 roku,
• Realizacja wydatków musi zostać zakończona do 30 września 2029 roku. Program przewiduje stały nabór wniosków.

Edycja programu "Czyste Powietrze 2024" zapewnia wsparcie finansowe dla projektów, które zostały rozpoczęte oraz zakończone. Będą brane pod uwagę inwestycje, które rozpoczęły się najwcześniej 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku, ale nie wcześniej niż 15 maja 2020 roku

Na co można otrzymać dofinansowanie?

• audyt energetyczny,
• pompy ciepła powietrze/woda,
• pompy ciepła powietrze/powietrze,
• gruntowe pompy ciepła,
• kotły gazowe i olejowe,
• kotły na paliwo stałe (zagazowujące drewno lub na pellet drzewny),
• wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła,
• mikroinstalację fotowoltaiczną,
• instalację centralnego ogrzewania oraz instalację ciepłej wody użytkowej,
• ogrzewanie elektryczne,
• podłączenie do sieci ciepłowniczej wraz z przyłączem,
• ocieplenie przegród budowalnych oraz na stolarkę okienną i drzwiową.

Dofinansowanie audytu energetycznego w programie Czyste Powietrze

Program „Czyste Powietrze” oferuje dofinansowanie audytu energetycznego do wysokości 1200 zł. Kwota ta jest kwalifikowana, lecz nie wpływa na limit maksymalnej kwoty dotacji. Realizacja audytu jest obligatoryjna do uzyskania wsparcia na pełną termomodernizację. Aby kwalifikować się do wsparcia, konieczne jest wykonanie wszystkich zaleceń z audytu, które mają na celu redukcję zapotrzebowania na energię użytkową na ogrzewanie budynku do:

• nie więcej niż 80 kWh/(m2/rok),
• lub o co najmniej 40%.

W przypadku projektów nieobejmujących pełnej termomodernizacji, przeprowadzenie audytu energetycznego nie jest wymagane.

Warunki kwalifikacji do programu Czyste Powietrze zostały określone w następujący sposób:

• Kryterium dochodowe: Osoby fizyczne mogą ubiegać się o dotację, jeśli ich roczne zarobki nie przekraczają 135 tys. zł. Muszą być one właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości.
• Usunięcie starego źródła ciepła: Źródło ciepła na paliwo stałe, które ma zostać wymienione, musi być trwale wyłączone z użytku. Wymagane jest dostarczenie dokumentu potwierdzającego zezłomowanie urządzenia, takiego jak imienna karta przekazania odpadu lub formularz przyjęcia odpadów metali.
• Kompleksowa termomodernizacja: Projekt musi obejmować przeprowadzenie audytu oraz realizację wszystkich zaplanowanych prac modernizacyjnych zgodnie z dokumentem. Efektem prac powinno być osiągnięcie przynajmniej jednego wskaźnika dotyczącego zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową.
• Wykluczenia dotyczące lokalizacji: Dofinansowanie nie obejmuje przedsięwzięć realizowanych w budynkach sezonowo użytkowanych lub w budynkach gospodarczych.
• Ograniczenia dotyczące działalności gospodarczej: Budynek, w którym powierzchnia przeznaczona na działalność gospodarczą przekracza 30% całkowitej powierzchni, nie kwalifikuje się do otrzymania dotacji.
• Ograniczenia dotyczące ponownego finansowania: Nie można otrzymać ponownie dofinansowania ze środków publicznych na tę samą inwestycję, jednak możliwe jest uzyskanie wsparcia na inną inwestycję.

Kto może skorzystać z programu?

• Beneficjent: osoba fizyczna.
• Status: właściciel lub współwłaściciel.
• Obiekt: budynek mieszkalny jednorodzinny lub wydzielony lokal mieszkalny.
• Warunek: posiadanie wyodrębnionej księgi wieczystej.
• Ograniczenie dochodowe: roczny dochód nie może przekraczać 135 000 zł.

Osoby starające się o dotacje na wymianę starych pieców lub na prace termomodernizacyjne są klasyfikowane do jednej z trzech grup. 

W pierwszej grupie o wsparcie finansowe mogą starać się osoby, których dochód roczny, zgodnie z ostatnim złożonym oświadczeniem podatkowym, nie przekracza 135 tys. zł. Takim osobom może przysługiwać podstawowe wsparcie finansowe.

W drugiej grupie znajdują się osoby, które w gospodarstwie wieloosobowym zarabiają nie więcej niż 1894 zł netto na osobę. Natomiast w gospodarstwie jednoosobowym limit dochodu wynosi 2651 zł netto na osobę. Te osoby mogą starać się o podwyższony poziom dotacji.

Do trzeciej grupy należą indywidualni aplikanci, których dochód na członka rodziny, jak potwierdza dokument wydany przez lokalne władze (wójt, burmistrz, prezydent miasta), nie przekracza:

• 1090 zł dla osób w gospodarstwach wieloosobowych,
• 1526 zł dla osób w gospodarstwach jednoosobowych.

Inne wymagania dotyczące kwalifikacji obejmują:

• Posiadanie prawa do otrzymywania jednego z rodzajów zasiłków: stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego.

• Zasiłek musi być przyznany na co najmniej sześć miesięcy przed złożeniem wniosku o zaświadczenie oraz musi obowiązywać co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.

  Ta grupa beneficjentów może starać się o najwyższy poziom dofinansowania w programie Czyste Powietrze.

   

Osoby prowadzące działalność gospodarczą

Jeśli osoba ubiegająca się o dofinansowanie prowadzi działalność gospodarczą, istnieją dodatkowe kryteria dotyczące jej dochodów:

• Roczny przychód z działalności pozarolniczej nie może przekraczać dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia, które jest ustalane w grudniowym rozporządzeniu Rady Ministrów za rok poprzedzający złożenie wniosku o dofinansowanie.

Dla aplikantów prowadzących taką działalność gospodarczą rząd oferuje dofinansowanie, które może osiągnąć poziom do 100%.

Kalkulator dotacji

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udostępnił beneficjentom kalkulatory, które pozwalają wnioskodawcom szybko obliczyć wysokość przysługującej dotacji.

Podstawowy poziom dofinansowania

Podwyższony poziom dofinansowania

Najwyższy poziom dofinansowania

Maksymalna dotacja na fotowoltaikę i pompę ciepła