Idealne oświetlenie do domu - wszystko, co musisz wiedzieć

Zupełnie inne światło będzie odpowiednie dla sypialni, salonu czy gabinetu. Co więcej, właściwe oświetlenie pozwoli Ci zaoszczędzić pieniądze. I nie jest tu mowa jedynie o żarówkach. Spójrzmy, od czego możesz zacząć już dziś! 

Sztuczne i naturalne oświetlenie

Naturalne światło jest źródłem o wiele cenniejszych rzeczy, niż potencjalne oszczędności. Ma ono pozytywny wpływ na Twoje zdrowie - biorytm, psychikę, energię czy wzrok, które mają nieocenioną wartość. 

Nie bagatelizuj znaczenia naturalnego światła w Twoim domu - pozwól mu na swobodne przenikanie do wnętrza każdym możliwym sposobem. To właśnie w domu spędzamy najwięcej czasu, co oznacza, że niestety przez znaczną część dnia towarzyszy nam sztuczne światło. 

Badania Healthy Home Barometer przeprowadzone w 2015 roku w 14 krajach Europy wykazały, że 20% Europejczyków jest uzależnionych od regularnego korzystania ze sztucznego oświetlenia w ciągu dnia, a aż 76% badanych przyznało, że używają sztuczne światło nawet wtedy, kiedy nie jest to absolutnie konieczne. 

Niedostatek dziennej dawki światła słonecznego musi często być nagradzany na przykład terapią światłem, która ma na celu wyeliminowanie takich problemów, jak bezsenność, utrata koncentracji, brak energii, czy poważne problemy psychiczne. 

Jaką rolę odgrywa kolor ścian oraz szklane powierzchnie?

Kolor ścian

Ogólnie mówi się, że biały kolor daje więcej światła, ale nie zawsze tak jest. Wprawdzie biel odbija do 80% światła, ale także tworzy więcej szarych cieni, w zależności od pory dnia. Co więcej, jej odcień zależy od używanego sztucznego światła. 

Nasycone barwy na opak eliminują powstawanie cieni w dużych pomieszczeniach, a stosowanie agresywnych kolorów, takich jak jaskrawa czerwień, czy jaskrawożółty, nie będzie konieczne. 

Szkło

Szkło jest kolejnym idealnym rozwiązaniem dla problematycznych przestrzeni. Nie tylko powiększa ono optycznie wnętrze budynku, ale również odbija światło. Przy pomocy szklanych drzwi możesz wpuścić światło do ciemniejszego pomieszczenia, zachowując jednocześnie prywatność dzięki matowemu szkłu. 

Równie praktycznym elementem może okazać się świetlik, dzięki któremu wpuścisz do wnętrza więcej światła. Jego użycie zależy jednak od rodzaju budynku oraz możliwości montażu. 

Krótkie i ciemne dni 

Niestety, w naszych warunkach klimatycznych nieunikniona jest znaczna ilość dni w roku, kiedy światła słonecznego jest naprawdę bardzo mało. W związku z pandemią koronawirusa znacznie wzrosła ilość osób pracujących zdalnie, a prawidłowe oświetlenie domu czy mieszkań stało się absolutnie niezbędne do stworzenia właściwych warunków do pracy. 

Inwestycja w odpowiednie oświetlenie opłaci się jednak przez cały rok. Pytanie, czy oświetlić całą przestrzeń naszego domu, czy tylko jej fragmenty. Oba rozwiązania mogą okazać się właściwe, jednak będą zależeć od rodzaju oświetlenia i warunków panujących w Twoim domu. Każdy z nas preferuje różne światła w różnych miejscach, które również bardzo często zmieniamy.

Właściwe oświetlenie w zależności od pomieszczenia

W którym pomieszczeniu pracujemy najwięcej? Poza gabinetem jest to zazwyczaj salon - osobny, bądź połączony z kuchnią. W obu przypadkach dostęp światła powinien być możliwie jak największy i jak najbardziej naturalny. Przy oświetleniu sztucznym tzw. temperatura barwowa Tb (Tc), odnosząca się do barwy światła emitowanego przez źródło światła, nie powinna przekraczać jednak wartości 4000 K.

Twardym orzechem do zgryzienia może okazać się kuchnia oraz pokój gościnny, gdzie biegiem dnia wykonujemy najróżniejsze czynności - od pracy, poprzez gotowanie, aż po relaks i spotkania z przyjaciółmi. W tym przypadku najbardziej praktycznym rozwiązaniem będzie umieszczenie większej ilości różnych źródeł światła, które będziesz wykorzystywać w elastyczny sposób, w zależności od pory dnia, nastroju oraz wykonywanej czynności.

Różne źródła światła i ich funkcje

Decydujące znaczenie ma ogólne oświetlenie, zapewniające podstawową jasność pomieszczenia. Do tego celu może posłużyć na przykład wielki żyrandol. 

W dalszej kolejności są „lokalne” źródła światła, które skupiają się na określonym obszarze, takim jak powierzchnia wykorzystywana w czasie pracy (lampa, oświetlenie punktowe, drugi żyrandol bezpośrednio nad stołem jadalnym). Następnie dodawane są dekoracyjne światła dla podkreślenia atmosfery.

Im starsi jesteśmy, tym wyższe są nasze potrzeby co do natężenia oświetlenia.

W przypadku pomieszczeń służących do pracy, największy nacisk kładzie się na funkcjonalność. Jeśli pracujesz cały dzień, musisz wybrać takie źródło światła, które pozytywnie wpływnie na Twoją koncentrację i wyeliminuje poczucie senności.

Wskazówka: Idealnym rozwiązaniem będzie tutaj połączenie oświetlenia centralnego oraz lokalnego, które zdecydowanie podwyższą komfort pracy poprzez dostarczenie potrzebnej ilości światła. To samo dotyczy pokoi dziecięcych, gdzie zazwyczaj tam sama przestrzeń służy zarówno do zabawy, jak i do nauki. 

W pracowniach czy gabinetach zalecany jest poziom natężenia oświetlenia wynoszący od 300 do 500 luksów, natomiast w pokoju dziecięcym tylko 300 luksów. 

Miejsce snu i odpoczynku

Mowa oczywiście o sypialni. Dla przykładu, oświetlenie o natężeniu 200 luksów jest wystarczające dla komfortowego czytania, bez konieczności użycia dużego źródła światła. W naszej sypialni powinna znaleźć się większa liczba dobrze rozmieszczonych punktów świetlnych. 

Oprócz centralnego źródła światła należy pomyśleć między innymi o ewentualnym oświetleniu szafy czy toaletki. Dobrze sprawdzą się również reflektory lub lampka nocna. Światła punktowe nie powinny być zamontowane bezpośrednio na suficie w sypialni, ponieważ światło to stanie się nieprzyjemne i niekomfortowe w momencie, kiedy się położysz. 

Szkodliwe niebieskie światło

Przed snem należy w jak największym stopniu unikać sztucznego oświetlenia, które wpływa na zmniejszenie produkcji melatoniny, czyli hormonu snu. Niestety zazwyczaj nie jest to takie proste - po zmroku zapalamy światła w całym domu, a przed pójściem spać chętnie czytamy, oglądamy filmy lub relaksujemy się z telefonem lub tabletem w dłoni. Najlepszym rozwiązaniem jest ograniczenie tych czynności bezpośrednio przed snem oraz używanie bardzo słabego światła. 

W ten sposób unikniemy nadmiaru niebieskiego światła, które negatywnie wpływa na nasz organizm. Emitowane jest ono na przykład przez wyświetlacze urządzeń elektronicznych, czy żarówki LED. W przypadku niektórych urządzeń możemy skorzystać z ustawienia trybu nocnego, dzięki któremu ograniczymy emitowanie szkodliwego światła przez jego ekran. Sprawy mają się jednak gorzej w przypadku żarówek LED. Generalnie powinniśmy korzystać ze źródeł światła charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem oddawania barw (Colour Rendering Index), który eliminuje niebieskie światło do minimum. Mowa tutaj o klasycznych żarówkach z żarnikiem wolframowym, które niestety w dobie żarówek LED coraz trudniej zdobyć.  

Inteligentne oświetlenie

Mamy dobrą wiadomość! Twoje życie może stać się o wiele prostsze, a Twój dom idealnie oświetlony o każdej porze dnia i nocy. A to wszystko dzięki inteligentnemu oświetleniu, które za pomocą telefonu czy tableta umożliwia sterowanie intensywnością i kolorem światła w zależności od Twoich potrzeb, pory dnia, bądź nastroju.

 Mogą to być żarówki LED, ale także paski diodowe, które obecnie cieszą się dużą popularnością, zwłaszcza dla kuchni i salonów. Paski te powinny być wykorzystywane jedynie jako dodatkowe źródło światła, a to z tego względu, że kąt wiązki światła wynosi tylko 110 stopni w porównaniu z konwencjonalną żarówką LED, która ma pełny kąt 360 stopni. 

Zalety żarówek energooszczędnych

W Twoim gospodarstwie domowym powinna być przestrzegana przynajmniej jedna zasada - tam, gdzie potrzebujesz najwięcej światła, używaj najbardziej energooszczędnych żarówek. Ich cena zakupu wprawdzie znacznie różni się od tych klasycznych, jednak dzięki długowieczności oraz stałej mocy żarówek energooszczędnych ostatecznie wyjdziesz na plus. 

Zamiast ciągłego kupowania żarówek halogenowych postaw na żarówki LED, które zapewnią Ci nie tylko kilka lat intensywnego użytkowania, ale również znaczne oszczędności energii. 

Spójrzmy na porównanie trzech różnych rodzajów żarówek.

Jak sobie poświecisz, tak się wyśpisz

Każde gospodarstwo domowe cechuje indywidualne zapotrzebowanie na światło naturalne i sztuczne, które łączy w sobie funkcjonalność, estetykę oraz rozmieszczenie pomieszczeń. 

Należy jednak wziąć pod uwagę również nasze zdrowie, użyteczność wybranego źródła światła oraz jego cenę. Na szczęście nowoczesne technologie pozwalają połączyć wszystkie te potrzeby, znacznie ułatwiając nasze codzienne życie.